لاصه ای از امام نقی علیه السلام
علی بن محمد دهمین امام شیعیان است. نام او، «علی» و کنیه‌اش «ابوالحسن ثالث» و القابش نقی، هادی، امین، طیب، ناصح، مرتضی و... ذکر کرده‌اند. متولد نیمه ذی الحجه در روستای صریا در نزدیکی مدینه به دنیا آمد پدرش جواد و مادرش سمانه مغربیه که البته مادرش مدنب، حدیث و غزال هم نام داشت.
به امامت رسیدن [ویرایش]
او در زمان کشته شدن پدرش جواد در بغداد در مدینه حضور داشت و در سن هشت سالگی به امامت رسیدند امامت وی در زمان 6 خلیفه عباسی صورت گرفت که نام آنها به شرح زیر است.
- معتصم برادر مامون (217 - 227)
- واثق پسر معتصم (227 - 232)
- متوکل برادر واثق (232 - 248)
- منتصر پسر متوکل (6 ماه)
- ابوالعباس احمد مستعین پسر عموی منتصر (248 - 252)
- المعتز بالله پسر دیگر متوکل (252 -255)
ازدواج [ویرایش]
نام همسر او حُدَیث است که در وصف او هادی می‌فرمایند
| « | او از هر آفت و هر پلیدی و نجاست بیرون کشیده شد | » |
انتقال به سامرا [ویرایش]
او در مدینه توانست به خوبی نقش رهبری شیعیان را ایفا کند و به همین دلیل متوکل در سال 233 یحیی بن هرثمه مامور به انتقال هادی به سامرا کرد. وقتی یحیی بن هرثمه وارد مدینه شد مورد مخالفت مردم قرار گرفت و در ابتدا گفت هیچ خطری امام را تهدید نمی‌کند. بعد از مدتی یحیی بن هرثمه به بهانه جمع اوری سلاح ضد حکومت عباسی به خانه علی بن محمد هادی هجوم آوردند و او را به سامرا انتقال دادند.متوکل بعد از ورود هادی او در منطقه فقیرنشین خان الصعالیک سکنا داد. در سامرا نیز چند بار به خانه او هجوم اوردند. و چند بار قصد کشته شدن او را داشتن.
فعالیت ها [ویرایش]
او با وجود فشار زیاد حکومت توانست فعالیت‌های انجام دهد از جمله
- ایجاد آمادگی فکری شیعیان جهت ورود به عصر غیبت
- مبارزه با انحرافات
- تربیت نیرو و افراد شایسته
- تقویت سازمان وکالت
- تبیین مقام شامخ امامت از طریق زیارت غدیریه و زیارت جامعه
«تقدیر الهی این بود که امام هادی علیهالسلام، نوه گران مایه خویش را نبیند، چرا که ولادت حضرت مهدی علیهالسلام، حدود یک سال بعد از شهادت حضرت هادی علیهالسلام رخ داد؛ اما آن حضرت، به دلیل آگاهی از نزدیک شدن وعده خدا درباره ولادت امام مهدی علیهالسلام، جوّ فکری، فرهنگی و اجتماعی جامعه خویش را برای میلاد نور آماده و مقدمات آن را فراهم میساخت. از این رو، امام هادی علیهالسلام، به تدریج، از حضورش در میان مردم میکاهد تا مردم را رفته رفته برای دوران غیبت امام علیهالسلام، آماده سازد و به همین دلیل است که حضرت، در بغداد و مرکز کشور پهناور اسلامی، برای خویش نمایندگانی برگزید تا واسطه پیوند میان امام علیهالسلام و دوستداران اهلبیت علیهمالسلام باشند». امام هادی علیهالسلام، با بیان سخنانی خیلی روشن، امامان بعداز خود را ذکر کرده و فرمودند: «امامِ پس از من، فرزندم حسن علیهالسلام و پس از او، پسرش قائم (عج) است؛ همو که زمین را از عدل و داد لبریز میسازد، همانگونه که در آستانه ظهورش، از ستم و بیداد لبریز است». و با این بیان، هرگونه شبهه و تردیدی را از دلهای حق جویان زدودند.
یکی از یادگارهای امام هادی علیهالسلام ، «زیارت جامعه» است. امام علیهالسلام دراین زیارت، به توصیف جایگاه امام و در واقع، به امامشناسی برای تمامی دوست داران اهل بیت علیهمالسلام پرداخته و آنها را با مقام آن بزرگواران آشنا میسازد. یکی از ویژگیهای این زیارتنامه، عمومی بودن آن است؛ بدین معنا که می‌توان آن را در تمامی زیارتهای مربوط به دوازده امام خواند و بهرهمند شد. در فرازی از این زیارت پرمحتوا میخوانیم: «هر انسان شریفی، در برابر شرافت شما، سر فرود آورد و هر گردنْفرازی، به فرمان شما درآید و فروتن گردد... نام شما در ردیف نام‌های دیگران است و پیکرتان با سایر پیکرها،... چه شیرین است نام‌های شما و چه گرامی است جانهایتان و چه بزرگ و والاست مقام شما...».
شناسایی و جذب افراد با استعداد و تربیت آنان بر اساس اصول اسلامی و مجهزساختن آنها به انواع دانشهای مورد نیاز جامعه، از رسالتهای مهم امامان معصوم علیهمالسلام بود و محدودیتهای اعمال شده از سوی حکومتهای وقت، هرچند انجام این رسالت را در حد مطلوب، با مشکلاتی مواجه ساخت و بسیاری را از دستیابی به این سرچشمههای زلال دانش و معرفت، محروم کرد، ولی موجب تعطیل شدن آن نشد.
فرزندان [ویرایش]
علی بن محمد داری چهار پسر و یک دختر به نام‌های ذیل می‌باشد
اصحاب و شاگردان [ویرایش]
از برجسته ترین اصحاب و شاگردان علی بن محمد می‌توان نام اینان را ذکر کرد
مرگ [ویرایش]
او سرنجام به دستور معتز در روز 3 رجب سال 254 ه.ق در سن 41 سالگی در زندان مسوم و کشته شد. مدت امامت علی بن محمد 33 سه سال بود.
آرامگاه [ویرایش]
آرامگاه او در شهر سامرا است و داری گنید و وراق است آرمگاه حسن عسکری فرزند او نیز در کنار آرمگاه او قرار دارد. در نزدیکی آرمگاه او نیز برخی از علمای شیعه نیز حضور دارند. حرم او در طول تاریخ چند بار مورد تخریب و باز سازی قرار گرفت که اخرین ان سال 2006 توسط وهابیان سلفی به وقوع پیوست.